Kinderen erven de bezittingen en eigendommen van hun ouders als die beide overleden zijn. Tenminste, meestal, want het kan zijn dat je een testament gemaakt hebt dat anders bepaalt. Over de erfenis die je kinderen krijgen moeten ze als die groter is dan een bepaald bedrag, belasting betalen.
Je kunt je kinderen ook geld of goederen schenken terwijl je nog in leven bent. Ook over grote schenkingen moet belasting betaald worden, maar de regels van de belastingdienst zitten zo in elkaar, dat het vaak voordeliger is alvast tijdens leven geld te schenken dan te wachten en de kinderen te laten erven na overlijden.
Erfrecht
Er zijn wettelijke regels over erven na overlijden. Die wettelijke regels gelden alleen als er geen testament is. Is er wel een testament dan gelden de bepalingen uit het testament, ze hebben voorrang boven de wettelijke regels.
Als er geen testament is, dan erft bij het overlijden van een van de twee partners de achterblijvende partner de helft van de bezittingen en de kinderen erven de andere helft. De kinderen kunnen hun deel echter pas opeisen als ook de andere partner overleden is, dus de achterblijvende partner behoudt het recht alles te gebruiken tot zijn of haar overlijden. Dit geldt als de ouders getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. Ben je als ouders niet getrouwd of geregistreerde partners, dan is het goed een testament op te stellen, waarin je de afspraken vastlegt, zoals jullie die willen.
Vind je dat je kinderen je erfenis niet nodig hebben, dan kun je in een testament je eigendommen ook aan anderen, bijvoorbeeld een goed doel nalaten. Als je kinderen het daarmee niet eens zijn kunnen ze wel altijd hun zogenaamde legitieme portie opeisen, die de helft is van wat hun wettelijk deel zou zijn geweest.
Schenken
Je kunt je kinderen bij leven ook een schenking doen. Dat kan in geld, maar bijvoorbeeld ook in de vorm van een auto of een huis. Ook als je bijvoorbeeld aan je kind een huis verkoopt onder de marktwaarde wordt dat door de belastingdienst als een schenking gezien; en ook als je je kind een renteloze lening geeft. De rente wordt dan gezien als schenking.
Verder kun je je kind of kinderen een jaarlijkse schenking doen of een eenmalige. Uiteraard kun je ook bijvoorbeeld een kleinkind iets schenken.
Wanneer je het risico wilt uitsluiten dat je(klein)kind onverstandige dingen doet met het geld, kun je de schenking ook “onder bewind” doen. Dat betekent dat jij, of iemand die je aangewezen hebt, het geld beheert. Ben je dat zelf dan kun je samen met je kleinkind bekijken waar het geld aan besteed wordt. Meestal wordt er bij bepaald dat het bewind geldt tot een bepaalde leeftijd, bijvoorbeeld 23, 25 of 30 jaar.
De belastingdienst profiteert mee…
Zowel voor een erfenis als een schenking geldt, dat degene die de schenking of erfenis krijgt, daarover belasting moet betalen, tenminste als de bedragen boven een bepaald maximum uitkomen. Daarom kan het goed zijn eens na te gaan wat het voordeligste is: schenken of nalaten.
Belasting over de erfenis.
Een kind dat minder dan € 20.047 erft, hoeft daarover geen belasting te betalen. Dat geldt ook voor pleegkinderen en adoptiekinderen. Als het bedrag hoger is moet het kind over het meerdere, tot een bedrag van €121.296, 10% belasting betalen. Is het bedrag nog groter dan moet over de rest 20% belasting worden betaald. Het gaat daarbij niet alleen om geld maar ook om andere eigendommen, zoals een huis en de inboedel. Dus zeker als je een eigen huis hebt en dat is voor een behoorlijk deel afbetaald, dan kom je al gauw boven het bedrag waarover geen belasting betaald hoeft te worden.
Voor kinderen met een ziekte of een handicap is de vrijstelling hoger, namelijk € 60.138.
Voorbeeld: is Stel dat de waarde van de erfenis, omgerekend in geld, € 200.000 is. Dan hoeft er over € 20.047 geen belasting betaald worden. Over € 121.296 moet 10% belasting betaald worden, dus € 12.129. Er blijft dan nog 200.000-121.296-20.047, dat is € 58.657 over. Hierover moet 20% belasting betaald worden, dus € 11.731. In totaal betaalt je kind over de erfenis van 200.000 euro € 23.861.
Belasting over schenkingen
Je staat er misschien niet zo bij stil als je je kind een keer iets geeft, maar als het hogere bedragen worden moet je ook over een schenking belasting betalen.
Je mag jaarlijks een bedrag van € 5277 aan je kind en € 2111 aan je kleinkind schenken, zonder dat je er belasting over hoeft te betalen. Over het meerdere moet je 10 % belasting betalen en voor echt hele grote giften, meer dan € 5277 + 121296, dus € 126.573, moet je weer 20% belasting betalen.
Voor éénmalige schenkingen bestaan andere regels. Als je je kind eenmalig een bedrag wilt schenken dan kun je dat doen tot een bedrag van 25.322. Dit geldt alleen als het kind niet jonger is dan 18 en niet ouder is dan 40 jaar.
Is een schenking bedoeld voor het kopen van een huis, de (gedeeltelijke) afbetaling van een hypotheekschuld of voor het betalen van een restschuld, dan mag je je kind maximaal € 52.752 schenken, zonder dat je belasting hoeft te betalen. Dat geldt ook als je kind een dure studie gaat doen en de schenking daarvoor bedoeld is.
Er is nog een ding dat van belang is: Als een schenking gegeven wordt en de schenker overlijdt binnen 180 dagen na de schenking, dan wordt de schenking toch beschouwd als onderdeel van de erfenis. De wetgever heeft dit zo geregeld om te voorkomen dat dat de erfbelasting omzeild wordt.
Schenken of erven?
Het kan dus zijn dat schenken voordeliger is dan erven omdat je kind dan minder belasting betaalt. Je moet het geld zelf natuurlijk wel kunnen missen. Het is nou ook weer niet de bedoeling dat je te weinig overhoudt om van te leven. Het huis waarin je woont heb je natuurlijk gewoon nodig, bijvoorbeeld.
Maar als je geld op een spaarrekening hebt, of je hebt dure spullen en je denkt dat je het toch niet allemaal zult gebruiken, dan is het goed om na te denken over de vraag of je het via de erfenis aan je kinderen wilt geven of via schenkingen. Het kan echt schelen.
Meest simpele voorbeeld: je schenkt je kind vijf jaar lang elk jaar € 5.000, dus in vijf jaar samen € 25.000. Omdat elk jaar het bedrag lager is dan het maximum dat je belastingvrij kunt schenken, hoeft je kind geen cent belasting te betalen. Zou je het niet schenken en je kind zou die 25.000 pas bij de erfenis krijgen dan moet het als het zover is over een bedrag van 4953 (25.000 – het belastingvrije deel van 20.047) 10 % belasting betalen, dus € 495.
Zelfs als je je kind elk jaar 10.000 euro schenkt is het nog voordeliger. Je kind moet dan weliswaar belasting betalen over een deel van de schenking, maar is toch voordeliger uit. Kijk maar naar de berekening:
Bij een schenking van € 10.000 per jaar, vijf jaar lang, moet het kind elk jaar 10 % van 10.000-5277, dus 10% van 4723 = € 472 per jaar betalen. In vijf jaar is dat 5 x 472 = 2360 euro.
Je hebt je kind in die vijf jaar 50.000 euro geschonken. Zou het die 50.000 erven dan is de belasting 10% van 50.000-20.047 = 10% van 29.953 = 2995 euro. Een verschil van € 635.
Hoe groter het aantal jaren dat je je kind een bedrag schenkt, hoe groter het voordeel is!
Conclusie.
Heb je geld, of waardevolle spullen, die waarschijnlijk uiteindelijk via de erfenis naar je kind of je kinderen zouden gaan, dan is het zeker de moeite waard om na te gaan of schenken niet voordeliger is. Je kunt zelf een eind komen met het maken van berekeningen, maar als je het lastig vindt kun je altijd de hulp van een deskundige inroepen, bijvoorbeeld een notaris of een belastingconsulent.