De tijd dat je via de regelingen van gastouderopvang een vergoeding konden krijgen als je ouders op je kinderen pasten is allang voorbij. Sinds een aantal jaren gelden er uitgebreide regels voor gastouderopvang, tenminste als je in aanmerking wilt komen voor de kinderopvangtoeslag. Toch zijn er nog altijd een groot aantal mensen die het leuk vinden om gastouder te zijn en is deze vorm van kinderopvang dus ook overal voor handen. Gastouderopvang kan daarom heel goed een vorm van kinderopvang kan zijn, die voor jou of je kinderen geschikt is.
Waarom gastouderopvang?
Er kunnen verschillende redenen zijn om voor gastouderopvang te kiezen. De volgende komen het meeste voor:
- Het kan zijn dat je om verschillende redenen graag wilt dat je kind altijd door dezelfde persoon opgevangen wordt, bijvoorbeeld omdat het voor je kind belangrijk is in een vertrouwde omgeving te zijn;
- Misschien heb je zelf iemand op het oog, een kennis of familielid die je op kind wil laten passen.
- En het is ook mogelijk dat je erg onregelmatig werk hebt, bijvoorbeeld omdat je in ploegendienst werkt of nooit precies van te voren weet hoe laat je thuis zult zijn, en je dus een heel flexibel iemand nodig hebt om op je kind of kinderen te passen.
In zulke gevallen is gastouderopvang een goed alternatief.
Bedenk van te voren, voordat je op zoek gaat, goed wat je wensen zijn. Dat geldt bij alle vormen van kinderopvang, dus ook bij de opvang door een gastouder.
Het is natuurlijk ook mogelijk dat je er aan denkt, zelf gastouder te worden. Ook daar wordt hieronder aandacht aan besteed.
Hoe vind ik een gastouder?
Misschien ken je iemand die zijn of haar kind bij een gastouder in de opvang heeft. Je kunt ook informeren bij een kinderopvangcentrum in de buurt. Kom je er op deze manier niet uit dat kun je altijd kijken in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen. Hierin staan behalve alle kinderopvangcentra ook alle erkende gastouders.
Heb je er één gevonden, maak dan een afspraak om eens te kijken, natuurlijk het liefst als er kinderen zijn om de sfeer te proeven en kennis te maken.
Kan ik kinderopvangtoeslag krijgen voor gastouderopvang?
Ook voor gastouderopvang kun je kinderopvangtoeslag krijgen. Je moet dan wel aan een behoorlijk aantal voorwaarden voldoen. In een ander artikel op deze site kun je lezen aan welke voorwaarden je in het algemeen moet voldoen om in aanmerking te komen voor kinderopvangtoeslag. Net zoals voor kinderopvang geldt bij gastouderopvang dat je maar maximaal 230 uur vergoed krijgt en de hoogte van de toeslag afhankelijk is van het aantal uren dat je werkt. Net als bij de gewone kinderopvang krijg je altijd maar een deel van de kosten terug. Er is een maximaal uurbedrag dat je vergoed krijgt. Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast. Voor gastouderopvang is dat bedrag in 2015 € 5,48. Kijk voor meer informatie over de algemene regels bij het zojuist genoemde artikel.
Kinderopvangtoeslag: Specifieke regels voor gastouderopvang
Voor gastouderopvang gelden verder specifieke regels. Wil je recht hebben op kinderopvangtoeslag dat moet je een gastouder zoeken die voldoet aan de regels van de wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Als je een familielid of kennis als je gastouder wilt dan zal zij of hij ook aan die voorwaarden moeten voldoen. Daarom behandelen we de eisen hieronder wat uitgebreider; ook voor het geval je er over denkt zelf gastouder te worden!
In ieder geval moet de gastouder:
- een geschikt diploma hebben. Het ministerie heeft een lijst opgesteld van diploma’s die voldoen, de diplomalijst gastouders. Een MBO-2 diploma helpende in verschillende disciplines volstaat al. Een andere mogelijkheid is om een certificaat goed gastouderschap te behalen via een gerichte opleiding of een EVC, een ervaringscertificaat. Ook moet de gastouder een geregistreerd certificaat Eerste Hulp aan Kinderen hebben.
- aangesloten zijn bij een gastouderbureau. Een gastouderbureau zorgt ervoor dat de gastouder en de ruimte waarin het kind wordt opgevangen voldoet aan de kwaliteitseisen en helpt de gastouder daarbij. Het bureau fungeert ook als bemiddelaar tussen gastouder en ouders en doet de financiële afhandeling: je betaalt voor de gastouderopvang aan het gastouderbureau en die betaalt de gastouder. Op die manier kan de belastingdienst beter berekenen op hoeveel kinderopvangtoeslag je recht hebt. Het gastouderbureau moet ingeschreven staan in het eerder genoemde Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen.
- ouder dan 18 jaar zijn;
- een verklaring hebben waaruit duidelijk wordt dat hij/zij van onbesproken gedrag is: de zogenoemde VOG (Verklaring Onbesproken Gedrag). Je kunt deze verklaring aanvragen bij de gemeente waarin je woont. Let op: ook huisgenoten van de gastouder moeten zo’n verklaring hebben.
- Nederlands spreken (of Fries of een erkende Nederlandse streektaal).
Verder zijn er ook regels voor het aantal kinderen dat een gastouder mag opvangen: het maximum is 6 kinderen tot 13 jaar. Dat maximum is inclusief de eigen kinderen van de gastouder. Er mogen daarvan maar 5 jonger zijn dan 4 jaar, 4 jonger dan 2 jaar en 2 jonger dan 1 jaar.
Tenslotte zijn er ook eisen waaraan de ruimte waarin de kinderen opgevangen worden moet voldoen. Zo moet er een aparte slaapruimte zijn voor kinderen jonger dan 1,5 jaar, moet er binnen en buiten voldoende speelruimte zijn en mag er in de hele woning niet gerookt worden.
Eisen aan gastouderbureaus
Als je van gastouderopvang gebruik gaat maken, krijg je ook te maken met een gastouderbureau; voor de financiën en als er overleg nodig is. Ook de gastouderbureaus moeten aan eisen voldoen. Het gaat daarbij om welke taken ze moeten uitvoeren en om eisen aan het personeel.
Alleen gastouderbureaus en gastouders die aan de eisen voldoen, worden opgenomen in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen. Raadpleeg het register dus om zeker te zijn, maar ga daarnaast natuurlijk ook op je eigen oordeel af.
Tenslotte is het nog goed om te weten dat de GGD van je gemeente de gastouderbureaus controleert en ook, steekproefsgewijs, de gastouders.
Zelf gastouder worden?
Je kunt natuurlijk ook zelf gastouder worden. Je kunt je dan het beste tot een gastouderbureau wenden. De hierboven beschreven eisen gelden dan natuurlijk voor jezelf! Loop ze nog eens door en kijk wat je moet doen om te voldoen aan de regels. Pas als je aan alles voldoet kunnen de ouders die je kinderen bij jou in de opvang doen, kinderopvangtoeslag krijgen.
Gastouderopvang: een volwaardige mogelijkheid binnen het scala van kinderopvangmogelijkheden.
Zoals je hierboven kunt zien is de gastouderopvang veel sterker gereguleerd dan het in het verleden ooit was en is het een stuk zakelijker geworden. Dat maakt het ingewikkelder om gastouder te worden en haalt de spontaniteit misschien wat weg, maar als ouder van kinderen die je toevertrouwd aan de gastouderopvang heb je wel meer zekerheid dat de kwaliteit van de opvang en de veiligheid van je kind gewaarborgd is.